Misverstanden over ADHD, herkenbaar?

Over ADHD wordt veel onzin verteld, er zijn nogal misverstanden over ADHD. Die zijn vaak erg vervelend, soms voor de mensen in de omgeving, soms voor mensen met ADHD zelf. Om die reden noemen we ze hier. We leggen meteen uit waarom ze niet kloppen.
Iedereen weet wel iets over ADHD te vertellen. Dat zal te maken hebben met alle aandacht die er tegenwoordig voor is. De een weet dit, de ander dat. Maar als je even doorvraagt blijkt vaak dat mensen nauwelijks feitelijke kennis over ADHD hebben. Ze praten gewoon een of ander blad na, of de televisie, of een vage kennis… Niets weten, maar wel een mening hebben, daar kan ik doodmoe van worden…

Gestoord, gek, krankzinnig..

Psychiaters noemen ADHD een ‘stoornis’. Dat is een rotwoord. Het is alsof er wordt gezegd: u bent ‘gestoord’. Gek dus, niet goed bij het hoofd, krankzinnig… Dat is echter niet wat psychiaters of andere artsen bedoelen met ‘stoornis’. Met dat woord geven ze aan dat mensen met ADHD anders zijn dan anderen, niet beter of slechter, niet meer of minder, niet gekker, maar anders. En dat anders-zijn levert problemen op, ongeveer zoals het lastig is met een roeibootje tegen de stroom op te varen. Maar gek, gestoord of krankzinnig: nee.
Kom bij mij niet aan met het verhaal dat ADHD een stoornis is. Ik heb hersenen die het mij en anderen vaak erg moeilijk maken, maar net zo vaak een geweldig bezit zijn… Liever ADHD dan saai, zeg ik altijd maar. En nu we het toch over stoornissen hebben: wat mij betreft is saaiheid een stoornis waarvoor honderdduizenden mensen zeer dringend behandeld moeten worden… Zo, en nu jullie weer…

ADHD heeft ook positieve kanten

Veel mensen met ADHD vinden dat hun ADHD ook positieve kanten heeft. Ze zijn vindingrijk, kunnen veel dingen tegelijk doen, bedenken creatieve oplossingen, hebben veel energie en zijn vaak erg gevat. Waar het bij ADHD om gaat, zeggen zij, is niet alleen om de vervelende gevolgen ervan te beperken, maar vooral de goede kanten ervan zo veel mogelijk te benutten. Daar zit wat in. Natuurlijk is het handig om je zwakke kanten te verbeteren, maar het werkt vaak beter om juist je sterke kanten te gebruiken.
Stel je voor dat Picasso huisschilder was geworden. Of Johan Cruijff terreinknecht. Of Lady Gaga huisvrouw… Zonde toch? Waarom hebben die mensen zo veel bereikt? Niet omdat ze tegen zichzelf vochten, tegen hun natuur in gingen of zichzelf beperkten… Nee, ze hadden succes omdat ze hun talenten wisten te benutten, omdat ze hun energie stopten in het beste in zichzelf… Zo wil ik ook leven…

ADHD is een modeverschijnsel

Heel wat mensen vinden ADHD een modeverschijnsel. Omdat er zoveel aandacht voor is, beweren ze, wordt het etiket ‘ADHD’ veel te vaak gebruikt. Wie vroeger ‘druk’ of ‘lastig’ werd genoemd, krijgt nu de diagnose ADHD. Wie vroeger van het type ‘twaalf ambachten, dertien ongelukken’ was, heeft tegenwoordig ADHD. Met andere woorden: ADHD zou volgens deze mensen overdreven worden, niet meer dan een modegril zijn, iets dat wel weer overwaait.
De diagnose ADHD wordt tegenwoordig inderdaad vaker gesteld dan vijftien, twintig jaar geleden. Maar wil dat zeggen dat de diagnose onzin is? Nee, natuurlijk niet. De diagnose ADHD moet aan strenge voorwaarden voldoen. Psychiaters, psychologen en kinderartsen gaan daar serieus mee om. Het is onzinnig om te beweren dat u wordt bestempeld als iemand met ADHD louter omdat u druk en impulsief bent.
Dat de diagnose vaker wordt gesteld komt omdat er tegenwoordig een diagnose is. Wat vroeger niet – of heel vaag – werd beschreven, kan nu duidelijk en helder onder woorden worden gebracht. Dat maakt ADHD niet tot een modeverschijnsel, maar tot een aandoening waar kinderen en volwassenen met ADHD, ouder(s) en partners, en leerkrachten en ook (kinder)artsen en psychologen eindelijk een beetje greep op beginnen te krijgen.

Verkeerde opvoeding?

Een hardnekkig misverstand is dat ADHD het gevolg is van een slechte opvoeding. Het begrip ‘aandachtstekort’ wordt dan uitgelegd als: een kind komt aandacht van de ouder(s) tekort en is daarom zo druk. Om deze reden kunnen mensen heel vervelend reageren op de ouder(s) van kinderen met ADHD. Soms denken ouders zélf dat de ADHD van een kind hun schuld is: ze vinden zichzelf ‘slechte’ vaders of moeders. Ook volwassenen met ADHD kunnen met dit vooroordeel te maken krijgen. Iemand kan bijvoorbeeld zeggen: je kwam zeker uit een druk gezin?…
ADHD is niemands schuld, het is een ‘aandoening’. Voor een belangrijk deel is ADHD aangeboren: het ligt besloten in de genen die iemand bij de geboorte meekrijgt. Daar kunnen ouder(s) noch kind iets aan doen.
Mijn ouders hebben veel last gehad van zeer afkeurende reacties op mijn gedrag. Dat snap ik op zich ook wel, want ik kon onuitstaanbaar zijn. Maar wat ik niet snap is dat er dan vuile blikken naar mijn ouders werden geworpen… Mijn moeder heeft zelfs wel eens meegemaakt dat een vrouw tegen haar eigen kind zei: gelukkig hebben we jou wel goed opgevoed…

Ze kunnen wel, als ze maar willen..

Mensen met ADHD zijn druk en rusteloos, maar kunnen zich vaak wel goed concentreren op een hobby of computerspel of iets anders waar ze veel belangstelling voor hebben. Andere mensen zeggen dan: zie je wel, ze kunnen zich best concentreren, als ze het maar willen… Door zo’n opmerking lijkt het alsof het om onwil gaat, niet om onvermogen.
Met onwil heeft het gedrag van mensen met ADHD niets te maken. Ze kunnen zich inderdaad wel concentreren, maar hebben daar een sterkere prikkel voor nodig. Iedereen is meer of minder geïnteresseerd in dingen en kan zich om die reden makkelijk of juist niet zo makkelijk concentreren. Veel mensen zijn in staat zich ook concentreren op zaken die ze niet zo interessant vinden, maar mensen met ADHD kunnen dat niet. Dat heeft te maken met de werking van hun hersenen. Met onwil heeft dat gedrag niets te maken.

Criminele aanleg

Een ander misverstand is dat mensen met ADHD een ‘criminele aanleg’ hebben. Dat is onzin. Mensen met ADHD hebben vaak problemen met hun gedrag, ze kunnen agressief zijn, irritant, maar dat maakt ze niet tot criminelen.
Het misverstand is misschien ontstaan omdat blijkt dat relatief veel veroordeelde jongeren ADHD hebben. Er is dus wel een verband tussen ADHD en crimineel gedrag. Dat is echter geen direct verband: er zitten stappen tussen.
Een voorbeeld hiervan is dat mensen met ADHD relatief vaak drank en drugs gebruiken. Dat leidt ook vaker dan bij anderen tot een verslaving. Een verslaving kan vervolgens leiden tot geldnood en ten slotte tot diefstal en ander crimineel gedrag. (Let wel, dit is een voorbeeld: zo gaat het lang niet altijd!)
Er is dus een verband tussen ADHD en crimineel gedrag, maar dat is geen rechtstreeks verband. Van een criminele aanleg is bij mensen met ADHD is geen sprake.

Superintelligent, hoog sensitief

Een andere opvatting is dat mensen met ADHD intelligenter zijn dan anderen. Ook dat is niet waar. Mensen met ADHD zijn net zo slim of dom als andere mensen. Ze zijn evenmin ‘hoog sensitief’. Dat is een begrip waarmee wordt bedoeld dat mensen meer dan gemiddeld gevoelig zijn voor indrukken van de buitenwereld. Mensen met ADHD kunnen weliswaar sterk reageren op prikkels, maar tegelijk lijken ze vaak niet in de gaten te hebben wat anderen denken, vinden of voelen.

Ach, ik ben een doodgewone man hoor. Iedereen heeft wel wat, ik heb ADHD. Kijk, als jochie was ik een handenbinder, een jochie dat al snel de aandacht naar zich toe trekt… Maar als je goed keek zag je gewoon een jongen die allerlei jongensdingen wilde, computeren, voetballen, z’n zusje pesten, op zaterdagochtend dollen bij pappa en mamma in bed.. Niets bijzonders..

Bronnen
www.stichtingseptember.nl
forum.zilverenkruis.nl/t5/Overige-vergoedingen/ADHD-onderzoek/td-p/19060

3 gedachten over “Misverstanden over ADHD, herkenbaar?”

  1. Wauw weer zo een mooi stukje. Het is zo fijn om te lezen en te weten dat je er niet alleen voor staat. 😁

Geef een reactie